Taal
2012 bijna afgelopen, hoogtepunten
18/12/12
2012 is bijna afgelopen en, net als op de tv, sommen we nog even een paar hoogtepunten van het tweede jaar Consultaal op.
In onze missie in het verkrijgen van meer aandacht voor kinderen met spraak- en taalstoornissen hebben we een mooie stap gezet in de training onderkenning van Taalbegripsproblemen voor de activiteitencoördinatoren van de Schoor. De verkoop van ons boek ‚Begrijp jij het? Praktijkgids voor de begeleiding van kinderen met taalbegripsproblemen’ verliep met horten en stoten, maar nog steeds komen er bestellingen vanuit het hele land.
Passend onderwijs was een grillig verhaal, mede als gevolg van de Haagse politiek en de voorgenomen bezuinigingen. Zaken in de media als thuiszittende en zeilende kinderen voor wie geen passend onderwijs gerealiseerd kon worden overheersten het nieuws. De slag van ‚praten over’, naar het organiseren van passend onderwijs maakt een langzame start en het ziet er naar uit dat er nog een lange weg is te gaan.
Ondertussen zien we dat schoolbesturen en samenwerkingsverbanden zich gestaag aan het voorbereiden zijn op de invoering van passend onderwijs.
In samenwerking met Eduquality hebben we een belangrijke bijdrage geleverd aan het ondersteunen van scholen bij het opstellen van schoolondersteuningsprofielen. In het vervolg daarop hebben we bestuurlijke analyses gemaakt van de basisondersteuning en extra ondersteuning die in verschillende regio wordt geboden.
Het lijkt erop dat de tijd rijp begint te worden voor het verder ontwikkelen van tussenvoorzieningen in het kader van passend onderwijs. ‚Stappen naar passend onderwijs - het invoeren van een tussenvoorziening’ is meerdere malen aangehaald als geschikt instrument om te gebruiken. Iets waar we heel trots op zijn. En dat brengt ons op 2013.....
Naast alle persoonlijke goede voornemens hebben we natuurlijk ook weer plannen voor Consultaal.
Al in januari start er een tweede training Taalbegripsproblemen voor Stichting De Schoor, in Almere. Drie weken achter elkaar gaan we theorie en, vooral veel, praktijkinformatie over het signaleren en begeleiden van taal- en communicatieproblemen van kinderen.
In de ontwikkeling naar passend onderwijs ondersteunen we nog een flink aantal scholen bij het opstellen van hun schoolondersteuningsprofielen. Ook volgen er nog bestuurlijke analyses, waarmee de schoolbesturen in overleg zullen treden met de samenwerkingsverbanden.
Tot slot doen we vast een VOORAANKONDIGING:
In het voorjaar van 2013 organiseren wij een intervisiebijeenkomst over tussenvoorzieningen in het kader van passend onderwijs.
Hierover volgt in januari meer informatie.
Nu dit jaar afloopt, sluit Consultaal de deuren van 22 december 2012 tot 7 januari 2013.
Wij wensen iedereen fijne feestdagen toe en een gezond en mooi 2013!
Simone Sarphatie & Babs Kuiters
Jubileumcongres: Auris 10 jaar
14/11/12
Terugblikkend op het, in mijn ogen overwegend fantastische, congres van afgelopen vrijdag weet ik het nog steeds zeker: het wonder van taal heeft mij gevangen.Taal als communicatiemiddel. Misschien wel het belangrijkste onderdeel dat de mens onderscheidt van de rest van alle fauna op de wereld. Even los van het feit dat we met z’n allen over het algemeen onbewust van die gave communiceren, blijft het een boeiende vaardigheid. Als je bedenkt wat er allemaal in het lichaam gebeurt voordat we iets kunnen begrijpen of zeggen dan is het een wonder dat verbale communicatie kan slagen.
Een reeks van experts uit Nederland en Engeland sprak over erfelijkheid, meertaligheid, specifieke taalontwikkelingsstoornissen* en wat het betekent om een taalstoornis ten hebben. Vanuit verschillende perspectieven werd belicht hoe deze zaken een rol spelen bij de taalverwerving en de problemen die daarbij kunnen optreden.
We weten ook heel veel nog niet, maar het wordt steeds inzichtelijker wat we nog niet weten. Dat is ook wetenschap. Toch?
De verschillende perspectieven werden neergezet door een neurolinguïst, taalkundigen, logopedisten, psycholinguïst, ….en een ‘ervaringsdeskundige’.
Het was fijn om verschillende onderzoeken gepresenteerd te zien op een manier die de 400 aanwezigen onderdompelden in visuele ondersteuning bij een gesproken verhaal. Op een levensgroot scherm werden behalve de PowerPoint presentaties ook de spreker getoond en was er simultane ondertiteling. En alsof dat niet genoeg was werd de hele dag getolkt door twee gebarentolken. Respect! Ik kan niet begrijpen dat er in de ‘gewone’ wereld nog altijd zo lacherig gedaan wordt bij gebaren.
De grootste verrassing van de dag kwam voor mij niet uit de wetenschappelijke hoek, maar bracht David. Een jongen van 23 jaar. Afgestudeerd elektricien. Zeer communicatief ingesteld en, voor een man, heel open over zijn gevoelens. Zijn opleiding had hij vanaf de basisschool kunnen doorlopen met hulp van logopedisten, speciaal onderwijs en ambulante begeleiders. Hij heeft namelijk een specifieke taalontwikkelingsstoornis. Niets zo onzichtbaar als dat, maar wel heel belemmerend en dat kon hij zo goed uitdrukken. Hij verwoordde dat een taalstoornis niet over gaat en dat het echt heel vervelend is om er een te hebben. Op zijn manier vertelde hij de experts en wetenschappers in de zaal wat het betekent om een taalstoornis te hebben.
Over vriendschap: hij heeft één goede vriend die begrijpt hoe ze met elkaar kunnen praten.
Over werk: het lukt hem na twee korte aanstellingen die mislukten als gevolg van communicatieproblemen met de leidinggevenden niet om aan werk te komen. Het UWV doet alleen aan schriftelijke aanvragen, maar het lukt hem niet zijn verhaal op papier te zetten. Hij wil liever iemand te spreken krijgen, zodat hij goed kan uitleggen wat hij heeft en op welke manier hij beter kan communiceren. Daar doet deze instelling echter niet aan. Schriftelijk of niet. Hij kan wel een jobcoach krijgen, alleen kan dat pas als hij een baan heeft. David vertelt indringend dat hij een jobcoach nodig heeft om aan een baan te kunnen komen. Solliciteren met een taalstoornis is niet gemakkelijke. En al helemaal niet in deze tijd. Begeleiding kreeg hij nog toen op een onderwijsinstelling zat. Nu dus niet meer. Nu schakelt hij zijn moeder in als hij echt even ondersteuning van zijn communicatie nodig heeft bij het regelen van zaken.
Over zijn leven: het is niet gemakkelijk om je niet begrepen te voelen en om je niet gemakkelijk te kunnen verwoorden. De wereld heeft daar weinig geduld voor en begrijpt niet wat nou eigenlijk je probleem is.
Tips die hij de aanwezigen meegaf waren:
1: Goed blijven begeleiden op school, maar niet pamperen. Dit maakte de overgang van het voortgezet speciaal onderwijs in kleine groepen naar het beroepsonderwijs met grote groepen studenten erg zwaar.
2: Geduld hebben. Geef mensen met taalstoornissen tijd om de taal te begrijpen en verwerken en om hun antwoorden te formuleren. Val ze daarbij niet in de rede en vul hun zinnen ook niet aan. Dat werkt eerder verwarrend dan helpend. Ook komt het niet zo aardig als iemand jouw zinnen steeds afmaakt. Dit laatste zei David niet, maar vul ik in, want het zou mij persoonlijk erg irriteren als iemand op die manier inbreekt in wat ik wil zeggen.
Schrijnend dat deze jongen, en er zijn er veel meer van, buiten de deuren van deze congresruimte zoveel moeite heeft om te begrijpen en begrepen te worden.
Maar de zaal zat ook vol mensen die gewend zijn om te communiceren met kinderen en volwassenen met communicatieve handicaps.
Laten we doorgaan met het onder de aandacht brengen van deze doelgroep. David werd aan het eind van de dag aangewezen als de ultieme ambassadeur voor de doelgroep. Ondanks zijn beperkte taalvermogen was hij misschien wel de meest indrukwekkende communicator van de hele dag.
Training Taalbegripsproblemen
16/10/12
De start van dit schooljaar stond voor Consultaal in het teken van de training: begeleiding van kinderen met taalbegripsproblemen. In het kader van een professionaliseringstraject bij de Schoor mochten wij deze training verzorgen.
Op basis van ‚Begrijp jij het?’ volgden 12 activiteitencoördinatoren van De Schoor de training van drie ochtenden. We hebben met elkaar gewerkt aan het inzicht in een theoretisch kader, signaleren van taalbegripsproblemen, observeren, reflecteren, handelen en bewustwording van taal als communicatiemiddel.
Twee cursisten over de training:
„Jullie maken in de training goed gebruik van elkaars professie en kwaliteit. Goede balans en samenwerking. Ik vond het een leerzame, leuke en ogen-openende training. Dank je wel.”
„De kracht van taal. Nog duidelijker geworden hoe belangrijk het is dat je een taal goed beheerst, begrijpt en ermee om kunt gaan en de ander kunt begrijpen”
Op 29 januari, 5 en 12 februari 2013 volgt weer een training....